Zarys historyczny

Historia kultura i społeczeństwo

     Pierwsza wzmianka o osadnictwie na tym terenie mówi o wczesnośredniowiecznym grodzisku i powstałej w XII wieku Osadzie w Walimie. W 1560 roku Kornica, Szpaki i Ruda (dziś Rudka) wchodziły w skład nie grodowego starostwa Łosickiego.

W przeszłości Kornica była wsią królewską, przynależną do Korony. Pierwotna jej nazwa miała brzmieć Koronica, jednak z uwagi na pewne trudności w wymowie tej nazwy uproszczono ją, nazywając Kornica. Podanie głosi, że król Jan Kazimierz osadził tu ciurów taborowych, którzy ocalili mu życie i uratowali go od jasyru w obozie pod Zborowem (15-16 VIII 1649 r.), gdy śpieszył na czele wojsk królewskich z odsieczą oblężonemu Zbarażowi przez wojska kozacko-tatarskie.

Po ukazaniu się dekretu o uwłaszczeniu włościan w 1864 roku powierzchnia pól Korony została podzielona na 114 kolonii. W wyniku tego każda rodzina otrzymała kolonię o powierzchni 26-27 mórg.

W końcu XIX wieku Kornica znana już była z wydobywania i przerobu kredy.

Najstarsi mieszkańcy tej miejscowości wspominają jaką metodą wydobywano biały minerał bogactwo tej ziemi. Korniczanie drążyli w ziemi otwory przypominające studnie i wydobywali kredę za pomocą koszyków zaczepionych na linach. W czasie tego procesu produkcyjnego zdarzały się również tragiczne wypadki wynikające z nieostrożności czy też osunięcia się ziemi. Z kredy wydobywanej sposobem chałupniczym formowano bryłki przypominające osełki masła, które później suszono pod wiatrem niemalże w każdym obejściu.

Ten prymitywny sposób eksploatacji kredy został przerwany przez powstałe w 1955 roku Kornickie Zakłady Kredowe. Obecnie nie wykorzystuje się złóż kredy na terenie zakładów.

Prywatni właściciele czynią próby efektywnego wykorzystywania tego surowca znajdującego się na tym terenie.

Pod koniec XIX wieku w Kornicy wykształcił się specyficzny styl budownictwa. Spotykano tutaj małe, niziutkie chatynki z narożnym podcieniem podpartym drewnianym bielonym słupem, z okiennicami nigdy nie otwieranymi, bo nie miały zawiasów.

Widniały również spichlerze wsparte na czterech kolumienkach. Wszystkie te budynki były kryte strzechą, wyjątkowo dachówką. Dziś z tamtego budownictwa zachowały się jedynie pojedyncze okazy. Jednym z najstarszych zabytków w gminie jest kapliczka pochodząca z 1835 roku oraz kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z 1908 roku w Starej Kornicy.